Kategori arşivi: 1.Tevbe

Dua – Tevbe

DUA:

Yarabbim! Bizi Sana getirecek sebepleri halk etmeni diliyorum. Biz, Seni idrak etmekle kusurdan uzak olamayız. Bundan sonra da hata ve kusurlarımız olacaktır. Ama niyetimizde samimi olarak sana dönme arzusu kuvvetle var.  Sen, bizi bizden iyi bilen Yaradanımız olarak; yaptığımız ve bilmeyerek veya nefsimize yenilerek yapacak olduğumuz günahlarımızı peşinen affet. Biz, Senden gelenler ve Sana dönecekler olarak, Sana dönüşün tadını, huzurunu hissedemesek bile verilen haberlerle bilmekteyiz. Bizi bize bırakmayan, nefsimizle dost olmamıza mani olacak sebepleri diliyoruz. Sen her şeye gücü, kudreti yetensin. Bizler ise acizler güruhuyuz. Her zaman acziyetimizi bilemeyiz. Bildiğimiz zamanlarımızı çoğalt. Bilemediğimiz zamanlarımızı ise rahmet deryanda kaybet.

Bizler dünyanın albenisine kapılıp giderken, çok kıymetli olan Seni unutuverdik. Merhametin ve Azametinle görmeyiver, affediver Rabbim. Sonunda biliyoruz ki bütün dönüşler Sana’dır. Yaratmış olduğun her şey, esasen Senin’dir. Hem bizim, hem mülkün sahibisin. Senin verdiğin izin ile kendimizi padişah görmekten, Sen var iken, nefsimizi İlâh edinmekten Sana sığınırız.

Ben mücrim, ben eksik, ben kusurlu bu âlemde ve başka âlemlerde gidecek yerim mi var? Senden başka nereye sığınılır? Senin has kulların vardır ki biz bilemeyiz. Onların haslığının hatırına bizleri de affet.

Elimizle, dilimizle, gözümüzle, kulağımızla, ayaklarımızla ve en mühimi kalbimizle yaptıklarımızı affet. Bir daha yapmamayı nasip et. Bütün âzalarımızı yaradılış hikmetine uygun kullanmamızı nasip et. Kötü hallerimizle, o en zor olan günde, bulunacağımız yerin zahmet ve meşakkati yanı sıra, Senin azarlamana dayanamayız. Rezil ve mahcup olmaya katlanamayız. Bütün günahlarımızı kendimizin izhar edeceği günde, ya “kulum” demezsen diye, perişanız. Lutfederek, o zor günü kolay geçirmemizi dua ediyoruz. Bağışla, esirge, en mükemmel olarak yarattığın,  Habibin’in hatırı için bu ahir zamanın acizlerini affet, yüzümüze merhametle bak.

Eğer Sen murad etmesen, biz bunları bilemezdik. Eğer Sen dilemesen, bu duayı bile yapamayacak bir gaflet içinde olurduk. Biliyoruz ki her şeyi yapan, yaptıransın.

Sen yarattıklarına zulmetmezsin, biliyoruz. Lâkin biz bize zulmettik. Geldiğimiz yeri unuttuk. Şehvetlerimizi Senin önüne geçirdik. Biliyoruz ki yaşadığımız süre içinde, her türlü imtihanımız asla bitmeyecek. Biz acizler olarak bütün bu imtihanların üstesinden nasıl geliriz? Sonumuzun hüsran olmasından korkuyoruz. İmanı veren Sendin. Son nefesteki zor hâlimizde, iman ile Sana gelmeyi nasip et.

Dünyada yaşarken öğrendik de ayıpları örttük, Sen örtersin diye. Öğrendik de merhamet ettik, Sen edersin diye. Öğrendik de affettik, Sen affedersin diye. Öğrendik de lûtfettik, Lûtfedersin diye. İsyan ettik, sonra tevbe ettik, tevbe edeni seversin diye.

Şimdi biliyoruz ki, Kerem’in sonsuz; Fazl’ın bereketli; İkram’ın  hiçbir şeyle ölçülemez. Kapında serapa günah, hata ve kusur ile bekleyenlerden de vazgeçmezsin.

Kabrimize girince geri dönmek için çok geç olacak. Bizlere ölmeden evvel ölümü yaşat ki, bedenin ölümü ile, acı sona ulaşmayalım. Toprak olmadan önce toprak gibi olalım. Yaşarken yağmur gibi cihanı sulayalım. Susuz kalmışların şiddetle arzu ettikleri su gibi olalım. Senin hepimize dost olduğun  gibi, cihana  dost olalım.

Kalplerimize muhabbetinin tadından koy ki birbirimizi sevelim. Böylece Seni sevme yolunu seçmiş olalım. Seni öyle sevelim, öyle sevelim ki Senden gelen her ne olursa olsun, sevinip, coşalım. Sana itaatten başka bir itaati unutalım. Senin yoluna her neyimiz varsa feda edebilelim. Hiç düşünmeden, tereddüt etmeden.

Affet ki korkularımız kaybolsun. Affet ki ümidimiz artsın. Affet ki kalbimiz sükûnet bulsun. Affet ki ruhumuz hapsinden kurtulsun.

Varlığımızı, Zâtında erit, kaybet. Öyle ki, Senin için, Senin muradın için yok olmanın inanılmayan mucizesini yaşayalım. Böylece varlık günahından, şöhret âfetinden, Cennet özleminden, Cehennem korkusundan kurtulalım. Senin katında rızıklanıp, Senin tevhidini yaşayalım.

Sen vaadinde sâdık olansın. Dualara icabet ederim, diyorsun. Şimdi yaptığımız şu eksik duaya icabetini bekliyoruz. İcabet ettiğini veya edeceğini bilerek, umuyoruz. Bu duaya, başta annemiz, babamız olmak üzere, vermiş olduğun emanetlerini ve tanıdığımız cümle insanları, yaratılmışların en şereflisi olan Habibin yüzü suyu hürmetine dahil etmeni, baş vererek, boyun keserek niyaz ediyoruz. Kabul et, makbul et. Şânı Yüce olan Rabbim…

Şiir – Selam Olsun

SELAM OLSUN

Bağımızdan bir tek tane yiyene

Elem gelmez, gül bahçesi derene

Tek güzelden bin bir çile çekene

Selâm olsun, canı feda edene…

Selâm olsun tevbesini diyene…

                 Ararım, bulamam canı yola koyanı

                 Severim, bu hayalle doyanı

                 Masivayı, muhabbetle tartanı

                 Selâm olsun, yola yolcu katana…

                 Selâm olsun, yolcular kervanına…

Yüzüm aktır, acizliğim bilinir

Hiç riya yok arzularım silinir

İsteğinle, muhabbetim bilenir

Selâm olsun, kapıyı bekleyene…

Selâm olsun, tevbeden dönmeyene…

Sabredemem, muradına koşarken

                 Kahredemem, lûtfun ile coşarken

                 Ferhat gibi dağlar delip, aşarken

                 Selâm olsun, menzili aştırana…

                 Selâm olsun, pişmanlığı duyana…

Şikâyet yok, kendi serkeş hâlimden

Kime desem anlatamam bunu ben

Bin bir ömür uçup, gitse elimden

Selâm olsun, uçurup göçürene…

Selâm olsun, tevbeyi ettirene…

                 Agâh oldum kendi hakikatime

                 Aşinayım tüm âlemin derdine

                 İnsafsızım, acıyamam nefsime

                 Selâm olsun, tevbesiyle gelene…

                 Selâm olsun, tevbesiyle ölene…

Bir yudum su, susuzları kandırır

Bir tatlı söz, acıları dindirir

Yar vefası yüzümüzü güldürür

Selâm olsun, ahde vefa edene…

Selâm olsun, tevbe nasuh edene…

                 Çok söyledim, bunlar sığmaz irfana

                 Tek taleple çıktım,geldim meydana

                 Gönül ettim, rica ettim Sultan’a

                 Selâm olsun, tevbesini yapana…

                 Bu tevbeye bizi şahit tutana…

Tevbenin Devası ve Günahlarda Israrın Önleme Çareleri

TEVBENİN DEVASI VE  GÜNAHLARDA ISRARIN ÖNLENME ÇARELERİ:

Günaha ısrarın sebebi gaflet ve şehvettir. Gaflet Allah(c.c.)’ı uzak sanmak olup, görmüyor, bilmiyor sanarak o günah işleme anında Allah(c.c.)’sız olmaktır. “Zâni, Mü’min olarak zina etmez” Hadis’inden de bunu anlıyoruz. Gaflet anında kul, Allah(c.c.)’dan çok uzaklardadır. Şehvet ise sadece cinsellik konularında aşırı gitmek olmayıp, her konuda aşırı gitmek anlaşılır. Dünya sevgisi şehvettendir. Her konunun aşırılığı şehvettir. Gafletin zıddı marifetullahtır. Yani Allah(c.c.)’ı tanıma, bilme ilmidir. Hataların başı gaflettir. Şehvetin zıddı ise, arzuları harekete geçiren sebepleri yok etmeye gayret ederken gösterilen sabırdır.

“ İşte gafil olanlar da onların ta kendileridir. Hiç şüphesiz onlar, ahirette de hüsrana uğrayanların ta kendisidir”.                                                                            Nahl/108

Her hastalık zıddı ile tedavi edildiğinden, günahta ısrarın tedavisi de iki ayrı maddeden meydana gelir: Sabır ve ilim.

“Hayır hayır, siz çarçabuk geçeni( dünyayı) seversiniz ve ahireti bırakırsınız”                          Kıymet/20,21

 

“ Dünya hayatı hüsrandır, Ahiret ise hem hayırlı, hem bakidir”                                                     A’lâ/13,14

 

“Cennet güçlükler ve zorluklarla, Cehennem ise şehvetlerle kuşatılmıştır”                                     Buhari ve Müslim

Günaha girme sebepleri:

1)Verilecek ceza peşin değildir, görülmez. İnsan beş duyusu ile bildiğine inanır. Sevinci ve üzüntüsü mevcut olan ile olur. Burada kişi Allah(c.c.)’a iman etmiş olduğu halde, O’nun Peygamber’lerine ve Kitaplar’ına tam olarak iman etmemiş gibidir. Çünkü burada bildirilenlerin doğruluğuna inanması, imanı nispetindedir.

2)Günahı teşvik eden sebepler ve şehvetler her an hazırdır. Aynı zamanda insanı kuşatmıştır. Gelecekte vaat edilen ile veya gelecekte karşılaşacağı mahrumiyet ile hareket edene kadar, önünde olanla ilgilenmek daha cazip olur. Gelecekteki zararı göze alarak, o anda karşı koyamadığı nefsani arzusunu yapar. Burada da ahiret gelecek olan olduğu için, ahirete imanı tam değildir.

3)Günah işleyen hiçbir Mü’min tevbeyi düşünmeden edemez. Burada kişi kendisi için ölüm olduğunu düşünmemektedir. Ölümü bilir, ama hep başkaları için yakın, kendisi için uzak görür. Böylece sanki hiç ölmeyecekmiş gibi tevbesini geciktirir. Aslında tevbeyi tehir etmekle birlikte, birgün yapacağını düşünmektedir. Belki bu düşünce içinde olması tevbe etmesine imkân verirse, iman ile gidebilir.

4)Gerçek Mü’min yaptığı isyanı ile, yine de affedilmekten uzak olmadığını bilir. Böylece bu kişi günah işlerken dahi, Allah(c.c.)’ın Fazlına güvenir. Bu da nefsin aldatması olup, cehalet ve ahmaklık sebebiyle ve Allah hakkında ilme sahip olmayıştan dolayı olur.

5)İmanında şüphesi olduğundan günah işleyebilir. Bu, Allah(c.c.)’ın tasdikine ait bir isyan olup, küfürdür. ( Günah karşılığında cezanın var olduğu hakkındaki şüphe. Hattâ Allah(c.c.)’ın Peygamberleri ve mucizeleri hakkında, Âyetler hakkında duyulan şüphe).

Bu sebeplerden kurtulma çareleri, düşünmek, tefekkür etmek, nefsin ahlâkını öğrenmek, nefsin ve şeytanın musallatlığından kurtulma çareleri aramak, Allah ile ünsiyet kurmaya çalışmaktır. Allah(c.c.)’ı hatırlatan Allah dostları ile oturmak, alâka kurmak, nefsini dolayısıyla Rabbini tanımaya çalışmak, sözün kısası bir Kâmil Mürşit’e baş vurmak ve nefsinin sıkıntılı ve kendinin zayıf olduğu zamanlarında destek almaktır.

Günah İşleyene Düşen Vazifeler

GÜNAH İŞLEYENE DÜŞEN VAZİFELER:

Kasıtlı veya kasıtsız, küçük veya büyük günah işleyenlere iki görev düşer. Tevbe etmek ve iyilik etmek. Burada dikkat edilmesi gereken ve üzerinde durulması gereken, kötülüğü hangi âza ile yaptı ise, iyiliği de o âza ile ve o âza yanı sıra bütün âzaları ile yapmalıdır.

Sadece dil ile “estağfirullah” demek yalancılıktır. Kalbin buna mutlaka iştirak etmesi gerekir. Sehl b. Tusterî “Kul her halinde Rabbine başvurmalıdır. Kusur yaptığında örtmesini,  günahı terk ettiğinde affetmesini, tevbe ettiğinde korumasını, amelde bulununca kabul etmesini dua etmelidir. Her yaptığı şeyde O’na başvurmalıdır”demiştir. Yine Sehl’e günahları yok eden istiğfar sorulduğunda: “ İsticabe, inabe ve sonra da tevbe” demiştir.

İsticabe: Âzalarla amel. İnabe: Kalp ile amel. Tevbe ise masivayı terk edip, Mevlâ’ya yönelmektir. Bundan sonra uzlet gerekir. Sonra sebat etmek, daha sonra fikir gelir. Bundan sonra marifet, sonra yalvarmak, sonra dostluk, sonra beraberlik ve daha yakın olmak gelir. Bundan sonra da gizli anlaşma gelir ki, bu ulaşılmak istenen en yüce hallerdendir. Bunların oluşması için, kişiye öğrendiği ilmi gıda olmuştur. Zikir kuvvet olmuştur. Burada zikirden maksat, Allah(c.c.)’ı hiçbir halde ve işte unutmamaktır. Tevekkül arkadaş, rıza azık olmuştur. Buraya ulaşanın makamı çok yücedir.

“Tevbe eden Allah(c.c.)’ın sevgilisidir” Hadis-i Şerif’inin manası da açıklanmış olur.

Tevbenin iki önemli sonucu vardır: Biri hiç günah işlememiş gibi, geçmiş günahların affedilmesi; diğeri tevbe ile bir o kadar sevap alınıp, Allah(c.c.)’ın sevgilisi olacak dereceye ulaşmaktır.

“Muhakkak Allah Muhsinlerin ecrini zâyi etmez”                                                                             Tevbe/12

“Bir iyilik olursa Allah onun sevabını kat kat arttırır. Kendi tarafından büyük bir mükâfat verir”                                                                                                    Nisâ / 40

Rabia Adeviyye “ Bizim istiğfarlarımız, daha çok istiğfarlara muhtaçtır” demiştir. Burada kast olunan, sadece dil ile yapılan “estağfirullah”tır. Bu , mutlaka kalbin de katılımı ile olmalıdır. Kalbin katılımı olunca, kişi daha önce sadece dili ile yaptığı “estağfirullahlar” için, estağfirullah der. Yani kalbinin gafleti sebebiyle, “estağfirullah” demektir.

Bir başka Ehlullah ise: “İyilerin iyilikleri, mukar-reblerin kötülükleridir” demiştir. Bu doğru sözdür, zira, insanın makamı yükseldikçe, daha inceliklere vakıf olduğundan, giderek yapılan ameller de incelir.

Câfer-i Sâdık (r.a.) : “ Allah-ü Tealâ üç şeyi üç şeyde gizledi. Rızasını taatte, gadabını musibette, velilerini de kulları arasında gizledi. Sakın yaptığınız taati küçümsemeyin, belki rızası, bilmediğiniz küçük bir iyiliktedir. İsyanın en hafifini bile küçümsemeyin, belki gadabı oradadır. Hiçbir kula hakaretle bakmayın, belki Allah(c.c.)’ın velisidir. Bir de icabetini dualarda gizledi. Duaların üzerinde durun, belki kabul olacak dua odur” demiştir.

Tevbenin Devamında İnsanların Kısımları

TEVBENİN DEVAMINDA İNSANLARIN KISIMLARI:

Tevbe edenler, geri kalan hayatlarında ölünceye kadarki durumları bakımından, dört kısımda olurlar:

1)Nefs-i mutmainne sahipleri: Bu kimseler tevbe ettikten sonra ölünceye kadar tevbesinde duranlardır. Bu kişiler, geçmişteki eksiklerini tamamlarlar ve asla eski günahlarına dönmeyi düşünmezler. Bu tevbeye “Nasuh tevbesi” denir. Bu tevbenin sahiplerinin nefsine de “Nefs-i mutmain” denir.

Şehvetleri, marifetlerinin etkisiyle sükûna ermiş;   artık serkeşlik yapacak hali kalmamıştır. Veya şehvetleri  ile sıkıntıdadır ama kuvveti ile mücahede haline devam eder. Bir kısmı tevbeden sonra, şehvet etkisi hasıl olmadan ölür ve kurtulur. Bir kısmı uzun yaşar, mücahedesi devam eder, sabırla iyiliklerini çoğaltarak, kendisinden kimseye kötülük ulaşmadan, istikametini sabit tutarak yaşar. Bu kişilerin durumu, uzun süre mücahedeye devam etmeyi başarabildiği için, tevbeden sonra ölene göre daha makbuldür.

Günahkâr tevbe ettikten sonra, daha önce işlemiş olduğu günahı ile en az on defa daha karşılaşır. Elinde bütün imkânları ve şehveti mevcut olduğu halde, sadece Allah korkusu ile bu günahı işleyemez. İşte bu kişiler, geçmişleri bağışlanan “mutmain nefis” sahibi olan kişilerdir.

2)Nefs-i levvame sahipleri: Bu kimseler büyük günahları terk etmiş, tevbelerinde sebat etmiş, esas vazifelerini yerine getiren, kasıtsız olarak bazı kusurlar kendilerinden çıkan, her seferinde işlediği kusurlardan dolayı kendisini kınayan, bir daha aynı hataları yapmamaya ahdeden kişilerdir. Bu kişiler, her ne kadar yukarıda anlatılana göre düşük seviyede olsa da, kasıtlı olarak böyle hatalara düştükleri için ve kendini yerdiği için yine de mertebeleri yüksektir. Tevbekârların çoğunun durumu böyledir. Bu kişilerden beklenen, tartıda iyiliklerinin kötülüklerinden ağır gelmesidir.

“Çirkin bir günah işledikleri, yahut nefislerine zulmettikleri vakit, Allah(c.c.)’ı hatırlayarak hemen günahlarının yarlıganmasını isteyenlerdir”     Âl-i İmran/135

 

“Hayırlınız, her aldanışında tevbe edendir”    Beyhaki

“Mü’min buğday başağı gibidir. Bazen eğilir, bazen doğrulur”                                                           EbûYa’lâ

 

“İşte bunlara sabr ettiklerinden dolayı, mükâfatları iki defa verilecektir. Bunlar kötülüğü iyilikle def ederler”                                                                     Kasas/54

 

Bütün bu âyet ve hadis’lerin ışığında, isyan eden kişiyi hemen tevbesini bozmuşlardan saymamak gerekir. Hattâ, Allah(c.c.)’ın rahmetinin büyük olduğu ve insanların kusurlardan uzak kalamayacağı düşünülmeli, bu kişilere ümit verilmelidir.

3)Nefs-i müsevvile sahipleri: Tevbe edip, tevbesinde bir zaman sebat ettikten sonra, kendi iradesiyle tekrar tekrar günaha dönmesi, bunun yanı sıra da diğer günahları mümkün olduğu kadar terk ederek, ibadete devam edenlerdir. Kötülüğü yaparken keşke fırsat elime geçmeseydi derler. Günaha girdikten sonra da, tevbe ederler, yaptıklarına pişman olurlar.

“Diğer bir kısmı da günahlarını itiraf ettiler. Onlar iyi bir ameli başka bir kötü ile karıştırmışlardır”                                                                                               Tevbe/102

Bu kişiler günahı işledikten sonra gerçekten nadim olurlar. İbadete devam ettiklerinden ve isyanı kerih gördüklerinden, affedilmeleri umulursa da tevbe etmeden ölüm gelebilir. O zaman Allah(c.c.) dilerse affeder, dilerse azâb eder.

“Kul yetmiş sene Cennetliğin ameli gibi amel eder. Hattâ           herkes onun Cennetlik olduğunu söyler. Öyle ki aralarında manen bir karış mesafe kalmaz. Sonra mukadderatı galebe çalar da Cehennem ehlinin işini yapar ve Cehenneme girer”                                           Sehl b. Sa’d

 

4)Nefsi emmare sahipleri: Tevbe edip, bir müddet istikamet üzere gittikten sonra, tevbesini unutanlardır. Bunlar günahlarına da üzülmezler. Bu bakımdan durumları çok tehlikelidir. Son nefeslerinden korkulur. Durumları Allah-ü Tealâ’nın iradesine kalmıştır. Ölümleri iman ile olursa, uzun bir süre kaldıktan sonra Cehennem’den çıkmaları mümkün olabilir. Bununla beraber, bizim bilemeyeceğimiz gizli bir sebepten affedilmeleri de mümkün olur.

“İnsanların hepsi mahrumdur,âlimler müstesna.

Âlimler de mahrumdur, ilmiyle amel edenler müstesna.

Amel edenler de mahrumdur, ihlâs ile amel edenler müstesna.

İhlâs ile amel edenler de büyük tehlikededirler”.

Bu kişiler dünyaya çok önem verirler. Dünyalık için gece gündüz demeden, çalışır, çabalarlar. Kazandıklarını da sadece nefisleri için harcarlar. Onlara “Allah herkesin rızkına kerimdir, neye bu kadar çalışıyorsun?” dense,  “Allah oturduğun yerde vermez, her şeyi bir sebeple verir, her şey kazanarak elde edilir, Allah(c.c.)’ın adeti budur” derler. Ahiret için çalışması gerektiği söylense, tevbe etmesi ve isyanını bırakması söylense, Allah(c.c.)’ın rahmetinin büyüklüğünden söz ederler. Kendi günahlarının Allah(c.c.)’a zarar vermeyeceğini, Cehennem’e gireceklerin çokluğu sebebiyle kendilerine yer kalmayacağını söylerler. Allah(c.c.)’ın dünyada kerim olduğuna inanmayıp, ahirette kerim olduğuna nasıl inanırlar ki?

Allah(c.c.)’ın adetinin dünya ve ahirette değişmez olduğunu düşünemezler.

“Hakikaten insan için kendi çalıştığından başkası yoktur”                                                           Necm/ 39

Tevbenin Çeşitleri

TEVBELERİN ÇEŞİTLERİ:

Bir insan aynı anda büyük günahlarından bazısına tevbe ederken, bazısına edemeyebilir. Bu mümkündür. Günahın bazısından kurtulmak ta kârdır. Zira bazıları bütün günahlarına aynı anda tevbe ederek, terk edecek gücü kendilerinde bulamayabilirler. Gücü hangi günahına tevbe etmeye yetiyorsa, ona tevbe etmelidir.

Yine bir insan günahını, artık gücü yetmediği için işlemez ve terk ederse, sonra da eski hali için tevbe ederse, bu tevbe kabul olmaz. Meselâ zina gibi. Lâkin gücü yetmediği için terk ettiği günahının, birden idrakine varsa ve pişman olsa, günahı işlerken de bu idrakte olmamış olsa, umulur ki bu tevbe kabul edilir.

Bir başka şekil: Büyük günah olduğunu bilerek,ona devam edip, küçük günahlardan tevbe edenin durumudur. Bu da mümkündür. Meselâ içkiye devam edip, gıybet için tevbe etmek gibi. İnsanlar günahlarını işlerken zayıflık, gaflet ve cehaletleri sebebiyle işlerler. Allah korkusu, zayıf olan  pişmanlıkları sebebiyle, zayıf olan meyline engel olduğu halde, kuvvetli olana yönelmesine mani olamaz. Hiç olmazsa gücünün yettiği yerde Şeytan’a muhalefet etmiş olur. “Günahtan tevbe eden , günah işlememiş gibidir” Hadis’inden anlıyoruz ki, burada günah tekil olarak kullanılmış olup, sadece “o günahı işlememiş gibi olur” manasındadır. Bu sebepten içki içen birisi Ramazan’a hürmet ederek içkiyi Ramazan boyunca bıraksa ve orucunu da tutmuş olsa; bu kişiye “senin orucun kabul olmaz” denilemez. Aynı şekilde günahkâr olup, namaz kılana “ senin namazın kabul olmaz, diğer günahlarını da terk etmelisin” denemez. Her Müslüman için böyle durumlar olabilir. Hiç kimse günahtan uzak değildir.

Tevbenin Tamamı,Şartları ve Son Nefese Kadar Devamı

TEVBENİN TAMAMI, ŞARTLARI VE SON NEFESE KADAR DEVAMI

 “Tevbekârlarla sohbet edin; zira onların kalpleri daha yumuşaktır”                                                  Avn b. Abdullah

Tevbe etmekle kişinin tevbesi tamamlanmış olmaz. Kişinin Allah(c.c.) ile arasındaki günahlarında tevbesinin tamam olması için şartlar vardır. Bir de kişinin diğer kullar ile arasındaki günahları yani kul hakları bakımından, tevbesinin tamam olması için şartlar vardır.

A) Kişinin Allah(c.c.) ile arasında olan günahlarında tevbesinin tamam olması ve son nefese kadar devam etmesi için şartlar:

1)Pişmanlık duyması ve işlediği günahı, başlangıçta hiç unutmayarak hatırlamasıdır. Hattâ göz yaşı dökerek hatırlamasıdır. Günahı düşünmek ve onun acısını çekmek müptedi (yolun başında olan ) hakkında bir kemaldir. Çünkü, müptedi, eğer günahlarına üzülmez ise iradesini kullanarak, Allah(c.c.) yolunda gitmek konusunda sebat etmeyebilir. Günahlarının varlığı ve bunlara üzülmek, ona yolda ilerleyecek bir kuvvet verir.

Fakat yolu bir hayli kat eden için, günahını unutmak ve önüne çıkanla meşgul olmak, kemaldir. Artık geçmişle uğraşmak boşunadır ve yolda ilerlemesi ise, lezzetine vardığından dolayı vazgeçemeyeceği bir şey olmuştur. Bu sebepten eski hali ile oyalanmaz, hep ileri gitme isteği ile ilerler.

2)Kişi vaktiyle günah işlerken, zevk almışsa, tevbe ettikten sonra, zevk aldığı bu günahından nefret etmelidir. Elbette bu, söylemekle olmaz. Bunu kalbinde hissetmesi için, günahının karşılığı olan ahiret azabı hakkında bilgilenmeli, şu kısa dünyada almış olduğu  zevkin karşılığında neler kaybettiğinden bilgisi olmalı, asıl gaye olan, Allah(c.c.)’tan uzaklığına sebep olduğu için nefret etmelidir.

3) Tevbeden maksatı hemen her türlü yasağı terk etmesi ve emirleri yerine getirmesidir. Yasakları terk etmesi tevbe ettiği andan itibaren, hayatının sonuna kadar bir daha aynı hatalara dönmemesi niyeti içine girmesi, demektir. İlk iş olarak rızkını helâl yoldan temin etmeye çalışır. İleride nefsine yenilerek günaha girebileceğini düşünerek, daimi nefis ile mücadele etmeye girmelidir. Nefsini büyüten, azdıran şeylerden uzaklaşarak, mutedil bir hayat yaşamaya azmetmeli ve belki de kendisi için en uygun olanın bu olduğunu bilmelidir.

4)Emirler için hem ölünceye kadar emirleri tutmak   niyeti içine girer ve azmeder. Hem de geçmişe ait   yapamadıkları için üzerine borç olanları ödemeye    niyet ederek, başlar. Üzerine farz olan namaz, oruç ve varsa hac borçlarını, zekât borçlarını ince ince hesaplayarak ödemeye başlar. Meselâ kişiye Hac farz olduğunda, Hac’cını yapmamış; sonra da tevbe   ettiğinde Hac yapacak parası olmamış ise, bu     borcunu       mutlaka ödeyecek, gerekirse sadaka, zekât  toplayacak  ve  Haccını ifa edecektir.

5)Günahlarını düşünür. Küçük, büyük olmak üzere bütün âzaları ile yapmış olduğu günahlarını düşünür. Bu günahları için samimi olarak, bir daha aynı günahlara dönmemek üzere, pişmanlıkla tevbe eder. Her günahı için bu andan itibaren iyilik yapmaya niyet eder. Zira:

 

“Şüphesiz iyilikler, kötülükleri yok eder”      Hûd/141

“Kulun günahı çoğalıp da onu yok edecek ameli bulunmazsa, Allah-ü Tealâ ona sıkıntılar verir ve        günahlarına kefaret olur”                              Hz.Aişe

B)Kişinin kul hakları ile ilgili günahları meselesi: Kul haklarında hem kulların hakları hem de Allah(c.c.)’ın hakları vardır. Allah(c.c.)’ın hakkını ödemekle, iş bitmiş olmaz. Hak hasıl olmuş olan kul bulunup, helâlleşmek lâzımdır. Yapmış olduğu kötülüklere karşı iyilik yaparak, bu konuda Allah(c.c.)’a ait hak ödenir. Sıra kullar ile ilgili kısma gelince:

Kul hakları can, mal, namus, izzet-i nefs ile ilgili olabilir.

Can ile ilgili olanın tevbesi, yaptığını itiraf ederek, teslim olması ve verilecek ceza ile diyetini ödemelidir.

Mal ile ilgili kul haklarında, zimmetine geçirmiş olduğu malı kuruşuna kadar hesaplayarak, hakkını gasp ettiğine ödemelidir. Ve kişilerin kendileri ile helâlleşmelidir. Eğer bu kişileri bulamaz ise, zimmetine geçirdiği miktar kadar iyilik yapmalıdır.

Eğer insanların gıybetini yapmış veya aleyhte konuşarak kötü duruma girmesine sebep olmuşsa, bu kişilere giderek, açıkça her şey söylenip, helâllik alınır, özür dilenir. Konu hakkında açıklayıcı bilgi vermeden müphem veya gizli tutularak helâlleşmek kâfi değildir. Şayet itiraf ettiğinde tehlikeli bir durum olacağına kani    ise, üstü kapalı helâlleşme olabilir. Fakat işlerin aslını Allah(c.c.)’ın bildiğini ve gördüğünü, niyetimizin halis olup olmadığını da elbette bileceğini asla unutmamalıdır. Üstü kapalı olan helâlleşmede fevkalâde iyilik yapma zarureti doğar. Böyle günaha girdiklerinden ölmüş olanlar varsa,             kıyamette onlara verilmek üzere, hayır ve hasenat     yapmalıdır.

Şayet kişinin helâllik istediği kişi hakkını helâl etmiyorsa, çeşitli yollar ile gönlünü yumuşatmaya çalışmalıdır. Bu konudan asla vazgeçmez. Yaptığı bütün gayreti de kendisine hayır ve hasene olarak yazılır.

Küçük Günahların Büyük Günahlar Gibi Olması

KÜÇÜK GÜNAHLARIN, BÜYÜK GÜNAHLAR GİBİ OLMASI      

1)Küçük günaha devam etmede ısrar, günahın büyük günah haline geçmesine sebep olur. Yani küçük günah, ısrar ile büyür; büyük günah istiğfar ile küçülür.

2)Devamlı olarak işlenen küçük günah, bir defa işlenen büyük günaha göre kalbi daha çok karartır.

3)Büyük günahlar işlenmeden önce, küçük günahlar ile hazırlık yapılmış olur. Yani büyük günahların yolu çoğu zaman küçük günahlardan geçer. Meselâ kavga, hakaret, husumet sonunda adam öldürmek gibi.

4)Küçük günahları, önemsemeyip küçümsemek, hiçe saymak kişinin günahını sevmesine ve iyi geçinmesine sebep olur. Zamanla büyük günah haline gelir. Meselâ “pembe yalanlar” gibi. İnsan kusurunu büyük görürse, Allah(c.c.) o kusuru küçültür. Küçük görürse de büyütür:

“Mü’min günahını başı ucunda bir dağ gibi görür ve üzerine yıkılacağından korkar. Münafık da günahını hemen uçurabileceği, burnuna konan bir sinek gibi görür”

Buhâri

 

Mü’minin günahını büyük görmesinin sebebi, Allah(c.c.)’ın Celâl ve Kahhar isimlerini bilmesindendir. Ayrıca fiil tecelliyatından da haberi olduğu için, günahı işlediği yerin sahibini görür. Allah(c.c.)’a karşı işlediği suçunu küçük bile olsa, sahibinin büyüklüğü sebebiyle büyük görür.

Ariflerden birisi, “Günah, Allah(c.c.)’a muhalefettir. Bu sebeple küçük günah yoktur. Hepsi muhalefet dolayısıyla büyük günahtır” demiştir. Sahabeden bir Zât: “ Siz kıymet vermediğiniz öyle günahlar yapıyorsunuz ki, Hz.Peygamber (s.a.v.) devrinde biz bunları büyük günahlardan sayardık” demiştir.

5)İşlenmiş olan küçük bir günahı sevinerek anlatmak, büyük günaha dönüşmesine sebep olur. Falancayı nasıl da rezil ettim, filânın kusurlarını nasıl da ortaya döktüm… gibi.

6)Küçük günahı, büyük yapan diğer bir sebep de, Allah(c.c.), o günahı teşhir etmeyip, kişiye de bir mühlet verdiği halde, kişinin kendisi, bunun kıymetini bilmeyip, “eğer günah olsaydı, Allah bize ceza verirdi” diyerek, günaha devam etmesidir.

“Kendi aralarında, (Allah bizi söylediklerimiz yüzünden azablandırmalı değil miydi?) derler. Onlara Cehennem yeter. Oraya girecekler, işte o ne kötü dönüş yeridir”                                                              Mücadele/ 8

7)Küçük günah Allah(c.c.) ile kul arasında kalıp, gizlenmelidir. Teşhir edilmemeli, topluma anlatılmamalıdır. Burada dinleyenlerin kötülüğe teşviki vardır. Bir de Allah(c.c.) ile arasında olanın, belki sır olarak kalması gerekirken, fâş edilmesi söz konusudur.

“Herkes affedilir, ancak günahlarını açıklayanlar müstesnadır. Gece günah işleyenin günahını Allah fâş etmediği halde, sabah kalkınca kendisi herkese söyler. İşte bu affedilmez”                                            EbuHureyre

8)Küçük günah işleyen kişi örnek gösterilen bir âlim ise, günahı büyük olmuş olur. Çünkü bu kişiler ölseler bile, günahları kötü örnek olarak toplum tarafından hafife alınır ve devam eder, gider. Meselâ: İpek giymesi, şüpheli yemesi, önemli kişilerin hatalarına göz yumması, münazaralarda hasmına hakaret etmesi, mevki sağlayacak ilimlerle uğraşması gibi.

“Kendisine uyulan âlime yazıklar olsun. Kendisi bir hata yaparsa ondan döner fakat insanlar ona uymuş olmakla, bu kötülüğü etrafa yayarlar.”       İbn-i Abbas

“Âlimin hatası bir geminin yara alması gibidir. Yara alan gemi kendisi battığı gibi, içindekileri de batırır. Âlim de hem kendini, hem de kendine uyanları helâke götürür”

Dünya’da İşlenen Sevap ve Günahların Ahirette Karşılıkları

DÜNYADA İŞLENEN SEVAP VE GÜNAHLARIN AHİRETTE KARŞILIKLARI:

İnsanlar ekim yeri olan dünya hayatını yaşarken, burada yaptıklarının veya yapmadıklarının karşılığını ahiret denilen, şu anda görmediğimiz için gayb kabul ettiğimiz, sonsuz hayatta bulacaklardır. Bu konu Kitap ve Sünnet yolu ile apaçık bildirilmiştir. Bilmediğimiz âlem ile ilgili bilgileri de anlayabilmemiz için misaller ile verilmiştir.

Beşerin kurtuluşu ahirete iman ile başlar. Allah(c.c.)’a inanan birinin, O’na inanması sebebiyle bildirdiklerine inanması, ahirete inanması gibi değildir. Fakat bu dahi bazı kötülüklerden koruyabilir. Ancak buradaki ahirete iman, uzak bir imandır. Ahirete iman ederek, iman edenin ahiret imanı ise, müşahede yolu ile veya Allah hakkında daha mufassal bilgilenmek yolu ile olduğu için, ahiret imanı yakîn bir iman olmuş olur.

Allah(c.c.)’a iman, görünmez olana iman olduğu halde, eserlerinin görülmesiyle, bir nevi görünene iman gibi olur. Uzakta olan Allah(c.c.)’a iman başkadır, yakında olduğu hissedilen Allah(c.c.)’a iman başkadır. İman sahibi eğer Allah(c.c.)’ın çok yakınında olduğunu, meselâ hiç değilse şah damarından yakın olduğunu biliyorsa, bu iman her anının gözetlendiğinin, her konuşmasının duyulduğunun bilincini getirerek, hatta daha da ötesinde kalbinden geçenleri de bildiği bilincini getirerek, yakîn bir imana sahip olmasına sebep olacaktır. Bu da kulu hem ahiret imanına götürecek ve hem de ahirete dair yakîn bir imana da sahip olmasına sebep olarak, günahlardan koruyacaktır. İnsanda imanın bütün cüzlerine birden iman etmek çok nadirdir. Bu sebepten bütün işlerin başı Allah sevgisidir. Bununla başlamak, kişiyi istenilen ve arzu edilen yere götürür.

Ahiretin dünyada eseri de yoktur. Allah hakkında mufassal bilgi edindikçe, yani isimleri, sıfatları ve fiilleri hakkında bilgilendikçe kalpte imanın nuru kuvvetlenmeye başlar. Eğer iman sahibi ahiret gününe tam olarak iman edebilseydi, elinden, dilinden hatta kalbinden kötü addedilebilecek hiçbir kötülük hasıl olmazdı.

İnsanlar kıyamet günü dört derecededirler. Her bölüm de kendi içinde bölümler bulundurur:

1)   Birinci derecede olanlar: Helâk olanlar.

2)   İkinci derecede olanlar: Azâb görenler.

3)   Üçüncü derecede olanlar: Selâmete erenler, kurtulmuş olanlar.

4)   Dördüncü derece: Umduklarını bulan mukarrebinler.

HELÂK OLANLAR

Ahiret Saadetine, Allah(c.c.)’a yakîn olmak ve Cemal’ine nazar etmekle ulaşılır. Bu saadete şüphesiz iman ve tasdik ile ulaşılır. İşte helâk olacak olanlar, Allah(c.c.)’ı, Ahiret’i, Peygamberleri inkâr ederler. Hayatı sadece dünya zannederler ve dünya için çalışırlar. Bu zümre Allah(c.c.)’ın rahmetinden mahrum kalacak olanlardır. Allah(c.c.)’dan uzaklıktan üzülmezler, yaklaşmaktan da bir zevk almazlar. Vücutlarını Cehennem ateşi yakarken, kalplerini de orada anlayacakları, ayrılık ateşi yakar. Bu kişilerin kalbindeki ateşi yakan da Allah-ü Tealâ’dır.

Allah(c.c.)’a arif olanlar bunu bildiklerinden: “ Bizim korkumuz Cehennem değil, Cemal mahrumiyetidir. Ümidimiz ise Cennet ve Huriler değil, O’na ulaşmaktır” derler.

“Şüphesiz ki bunda kalbi olan kimseler için öğüt vardır”                                                                                Kâf/37

Bu âyet ile Rabbi’l Âlemin, bazı insanların kalplerinin olmadığını bildirmektedir. Allah ile ilgilenmek kalbi olanlara mahsustur. Allah(c.c.)’ı tanımaya çalışmak, sevgi beslemek, yakın olma arzusu hep kalbe ait olanlardır. Kalpten kast edilen ise, emir âleminden inen ve İlâhi olarak yaratılmış olma özelliğini kaybetmemiş olan, ruhani kalptir. Bu sadece İman etmiş olanlarda mevcuttur. Allah(c.c.)’a ait bir kutsal gizlilik, Rabbani bir lâtifedir. Allah(c.c.)’ın kuluna bahşettiği Zât’ından bir İlâhi nefhadır.

AZÂB OLUNACAK OLANLAR

Bu kişilerin imanı vardır. Fakat imanlarının gereğini yerine getirememişlerdir. İman tevhiddir. Tevhid Allah(c.c.)’ı birlemektir. Dil ile “Lâ İlâhe  İllallah” demek  değildir. Tevhid Allah(c.c.)’dan başka bir şeyi Mâbut edinmemek demektir. Nefislerinin hevasını yani isteklerini, Allah(c.c.)’ın isteklerinin önüne geçirmek, nefsini İlâh edinmek demektir. Bu, eğer gerçek değilse, abartılı bir suçlama olur. Ama Allah-ü Tealâ, Kitabında:

“ Onlar ki Rabbimiz Allah(c.c.)’dır dediler, sonra da istikamet ettiler”                                          Fussilet / 30

“Allah de geç ve sonra onları bırak ki, daldıkları batakta oynayadursunlar” buyurmuştur.             En’âm / 91

Tevhidin gerçek manası, Allah(c.c.)’tan başka her şeyi terk etmek, demektir. İnsanoğlu, imanının zayıflığı veya kuvveti nispetinde, nefsinin arzularına az veya çok uyacaktır. Bu da istikamet üzerinde aynı halde kalışa mani olacaktır.

“Sizden hiç biriniz müstesna olmamak üzere ille oraya (Cehennem’e) uğrayacaktır. Bu, Rabbinin üzerine kat’i olarak aldığı, kaza ettiği bir şeydir. Sonra takvaya erenleri kurtaracağız. Zâlimleri ise orada diz üstü çökmüş bir halde bırakacağız”                                      Meryem/72, 73

Seleften bir kısmı bu âyeti duyduktan sonra korku haline girmişler ve: “ Bizim korkmamızın esas sebebi, Cehennem’e gireceğimizi kesin olarak bildiğimiz halde, çıkacağımızı kesin olarak bilmememizdir” demişlerdir. Cehennem’de kalmak bir andan yedi bin seneye kadar olabilecektir. Bu konuda haberler vardır. Yani azâbın hem bir süresi vardır, hem de değişik kişilere ait olmak üzere şiddeti vardır:

“ Bugün  herkes kazandığı ile cezalanacak”

Mü’min/ 17

“ Hakikat insan için, kendi çalıştığından başkası yoktur”                                                                              Necm /39

“İşte kim zerre kadar hayır yapıyor idiyse, onun sevabını görecek; kim de zerre ağırlığınca şer yapıyor idiyse, onun cezasını görecek”                                       Zilzâl/ 7,8

“ Bir iyilik olursa, onun sevabını kat kat arttırır. Kendi cânibinden pek büyük bir mükâfat verir”           Nisâ/40

Ahiret günü herkes hesaba çekilecektir. Beş vakit namaz, Cuma Namazı ve Ramazan; Kur’an ve Hadis kaynaklı bilgilerimizden öğrendiğimize göre, eğer büyük günahlardan kaçınılmış ise küçük günahlara kefaret olur. Kefaretin en küçük derecesi ise, hesabı kaldıramasa da azâba mani olmaktır. Durumu böyle olanın hesabı sona erdikten sonra, sevabı ağır geldiği takdirde, lâyık olduğu yere gidecektir. Meselâ Ashâb-ı Yemin (defteri sağdan verilenler) veya mukarrebin (Allah’a yakınlık kesbeden-ler) zümresine katılarak, Adn Cennet’ine ya da Firdevs Cennet’ine gidebileceklerdir. Ashâb-ı Yemin olanlar, taklidi veya tahkiki iman sahibi olabilirler. Taklidi imana sahip olsa bile, Ashâb-ı Yemin’den olan kişiler büyük günahlardan kaçınıp, İslâm’ın beş şartına uymuş kişiler olarak, Cennet’e girerler. Ashâb-ı Yemin olanların bir kısmı tahkiki imana sahip olanlardır. Bu kişilerin derecesi Mukarrebin olanlardan daha düşüktür.

Bir veya birkaç büyük günah işlemiş olan kimse, yahut İslâm’ın rükünlerinden birini ihmal edip terk eden kimse, şayet ölümünden önce Nasuh tevbesi ettiyse, hiç günah işlememişlerin arasına katılır. Zira günahlardan tevbe eden, hiç günah işlememiş gibidir. Eğer tevbe etmeden ölürse, günahta ısrarı ile imanı sarsılmış gibi olup, son nefeste imansız gidebilir. Taklidi iman sahipleri için bu durum daha önemli bir tehlike arz eder.

Basiret sahibi Arifler ise, son nefeste imansız gitmekten daha uzaktırlar. İster taklidi, ister tahkiki iman sahibi olsunlar, büyük günah işlemekten tevbe etmeden ölürlerse, Allah(c.c.)’ın Fazl-ı Kerem’inden affettikleri hariç, azâba muhatap olurlar.  Azâbın süresi bitince, taklidi iman sahipleri Ashâb-ı Yemin’in yanına, Arifler de A’lâ-i İlliyyin’e yükselirler.

Azâbın sebeplerinden en önemli olanı, Allah(c.c.)’ı unutmaktır. Kişi Allah(c.c.)’ı unuttuğu zaman, Allah da ona nefsinin varlığını ve buradan gelebilecek afetleri unutturur. O zaman bu kişi sadece nefsi için yaşar. Allah(c.c.)’ı unutmak demek aynı zamanda kaba seviyede kalmak demektir. Beş duyunun varlığı ve bildirdikleri ile yaşamak, derin his âleminden haberdar olmadan yaşamak demektir ki, bu da insanı inkâra götürür. Göremediğini, duyamadığını reddetmeye götürür. Hayvanlar bile duyularının yanı sıra pek çok derin hissi anlayabilmektedirler. Depremleri önceden hissederler, yanlarına sokulan kötü niyetli insandan kaçarlar. Koklayarak bazı şeyleri sezerler, hastalandıklarında kendilerine şifa olacak otu bulabilirler. Sevgiyi bile hissederler. Derin hissetmek, insanın incelmesi ile ilgilidir. Aksi takdirde, insan hayvanlardan aşağı seviyede yaşar.

“Günahkârlar, Rableri huzurunda başlarını eğdikleri zaman, sen görsen onları”                               Secde / 12

İşte insan, derin hislerden uzak, kaba seviyede yaşamakla bu hale gelir. İnceldikçe kalbin görüşü başlar, buna basiret denir. Mevcut olan ve gaybde olan sezilmeye başlar, buna firaset denir.Dilden harikulâde sözler, bilgiler dökülür, buna da hikmet denir.

İnsanı Cehenneme sokacak en önemli günah, kul haklarıdır. Kul haklarından kurtulmak ve özel bir af yoktur. Bu sebepten Cehennem’den çekinen ve korkan kimseler, dünyada yaşarken, tevbe etme ile  de bu haklardan kurtulamazlar. Hak sahiplerini bulup, haklarını iade etmeleri lâzımdır. Dünyada yaşarken helâlleşme imkânını bulamayanlar için, öbür âlemde helâlleşmek vardır. Kul hakkına girmiş olan, hakkını gasp ettiğine nice sevaplarından vererek, razı etmeye çalışacak, Cehennem’e girmemek için belki de bütün güzel amellerini verecektir. Kul haklarından anlaşılan, sadece maddi olan hakları değil; gıyabında dedikodu yapmak, iftira etmek gibi dil ile yapılan günahların hakları da söz konusudur. İnsanların çoğu bu sebeple kul haklarından kurtulamaz. Zira hiç kimse, “senin hakkında bunları söylemiştim” diyecek kudrete sahip olamaz. Olsa bile hakkında geçmişte konuştuğunu nereden bulacak veya bunu söylediğinde karşısındakinin nefreti sebebiyle nasıl razı edecektir?

Şüphesiz Cehennem’den çıkacak olanlar, muvah-hidlerdir. Yani tevhid ehli olanlardır. Bu da değişik derecelerde olur. Dil ile olan tevhidin, ahirete bir faydası olmaz. Tevhid ile aranan, tevhide sâdık oluştur. Bu da şu demektir. Kişi başına gelen ve karşılaştığı her işin sahibini görmelidir. İşlerin sahibi Allah(c.c.)’tır. Sebepler ile oyalanmadan, esas müsebbibi görmek, tevhidde kemale ermek demektir. Bu kişi işlerin sahibi olarak Allah(c.c.)’ı gördüğü için, işlere sebep olanlara kızmaz, hatta daha ileri derecelerde, tüyü bile kıpırdamaz. Bu konu da iman ile ilgilidir. İmanın dağlar kadar diye tarifi olduğu gibi, zerre kadar diye de tarifi vardır.

Cehennem’den en son çıkacak olan kalbinde zerre kadar imanı olandır.

 

“Rabbin kullarına zulmedici değildir”       Fussılet/ 46

“Şüphesiz Allah zerre kadar haksızlık etmez”

Nisâ/40

KURTULMUŞ OLANLAR  

Necat bulmuş olanlar, selâmete erenlerdir. Ne Cennet ne de Cehennem ehlidirler. Allah(c.c.) hakkında marifetleri olmadığı gibi inkârları da yoktur. İbadetleri de yoktur, isyanları da yoktur. Bunların gideceği yer, A’raf’dır. Burada deliler, mecnunlar, din ve hükümleri hakkında hiç bir şey duymamış olanlar, sahrada, kutuplarda ferdî olarak yaşayıp, dinden hiç bilgisi olmayanlar bulunacaktır.

UMDUKLARINI BULANLAR

Bunlar taklidi imana sahip olmayan, hakiki iman sahipleri olup, Arifler ve Sâbikundan olan mukarreblerdir.

“Artık onlar için, yapmakta olduklarına bir mükâfat olarak, gözlerin aydın olacağı (nimetlerden) kendilerine neler gizlenmiş olduğunu kimse bilmez”                  Secde/ 17

Bu kişiler, Allah(c.c.)’a karşı öylesine sevgi ve muhabbet duyarlar ki, Cennet’in sahibini düşünmekten, Cennet’i, dünyada yaşarken her şeyi ve hatta kendi nefislerini bile unutmuşlardır.

GÜNAHLAR

GÜNAHLAR

Tevbeyi bilmek ve tevbe etmek nasıl vacip ise; tevbeye sebep olan günahları da bilmek vaciptir.

Kulların günahları asıl olarak, Allah(c.c.) ile arasındakiler ve kullar ile arasındakiler olmak üzere iki kısımdır. Namaz,oruç gibi farz olan amelleri yapmamak kulun Rabbi ile arasındaki günahlarıdır. Diğer kullar ile arasındaki günahlar ise zekât vermemek, adam öldürmek, gasp etmek, hakaret etmek, …, gıybet, nemime gibi pek çoktur. Bunlara genel manâda kul hakları denir. Kul hakları canda, malda, ırzda, namusda, borçta, mevkide olur.

Kulun Rabbi ile arasındaki günahları, şirk derecesinde olmazsa, affedilmesi diğerlerine göre daha çok umulanlardır.

Yasak olduğu konusunda şeraitlerin (mezheb imamlarının) ihtilâf etmediği şeyler, büyük günahlardır. Dünyada kendisi ile ilgili bir hüküm bulunmayan her şey de şüpheli olarak kabul edilir. Büyük günahlar olarak sayılan günahlar hakkında dünyada ceza hükümleri vardır. Hakkında ceza hükmü olan her şeyi, Sahabe Efendilerimiz büyük günah olarak saymışlardır. Büyük günahlar hakkında olan bildiğimiz hüküm ise, beş vakit namazın onu yok edememesidir. Yani insan beş vakit namaza devam ederek, büyük günahlarından temizlenemez. Küçük günahları ise, hem beş vakit namaz, hem de büyük günahlardan kaçınmak yok eder.

“Eğer yasak edildiğiniz büyük günahlardan kaçınırsanız, sizin öbür kabahatlerinizi örteriz”                                                                                          Nisâ/ 31

Büyük günahlardan kaçınmak demek, günahı yapabilecek kudrete sahip iken, iradesiyle terk etmesi demektir. Meselâ imkâna sahip olduğu halde zinadan kaçınmak, büyük günahı terk etmek demektir. Ama yaşlanıp da zina yapamaz hale geldikten sonra, zinayı terk etmesi, büyük günahı terk etmiş anlamına gelmez.

Günahlar başka bir sınıflandırmaya göre, büyük ve küçük günahlar diye ikiye ayrılırlar:

Büyük günahlar:

“Büyük günahlardan kaçınılırsa, beş vakit namaz ve Cuma’lar, aralarındaki küçük günahları yok eder”                                                                                      Ebû Hureyre

 

– 4’ü kalptedir:  ŞİRK

MÂSİYETTE ISRAR

RAHMETTEN ÜMİDİNİ KESMEK

ÂZABINDAN EMİN OLMAK

 

–  4’ü dildedir:   YALAN ŞAHİTLİĞİ

NAMUSLU KADINA İFTİRA

YALAN YERE YEMİN

SİHİR

 

–      3’ü midededir:HARAM YEMEK VE İÇMEK

YETİM MALI YEMEK

RİBA(FAİZ) YEMEK

 

–  2’si eldedir:    HIRSIZLIK

ADAM ÖLDÜRMEK

 

–      2’si edep yerindedir: ZİNA

LİVATA

 

–      1’i ayaklarındadır: savaşta düşmandan kaçmak

 

–      1’i bütün vücuda yayılmıştır: ANNE VE BABAYA İSYAN

Ayrıca: “ Bir sövmeye iki mukabele de büyük günahlardandır. Kişinin Müslüman kardeşinin ırz ve şerefine dil uzatması da büyük günahlardandır”                                                                                          Ebu Mansur ed-Deylemi

Yine kendi içinde her günah, derecesine göre büyük veya küçük olabilir. Meselâ bir kadına sarılmak zinaya göre küçük, bakmaya göre büyüktür.

Bu sınıflandırmadan daha özel bir sınıflandırmaya göre büyük günahları üç sınıf halinde inceleyebiliriz:

 1)Birinci kısımdaki günahlar:

Allah (c.c.) ve Resûl’ünü (s.a.v.) tanımaya (marifete) mani olan günahlardır. Bu, küfürdür. Küfürden büyük günah yoktur. Cehalet sebebiyle, kulun Rabbi ile arasında perde meydana gelir. Küfür tevhide ulaşmaya engel perdedir. Kulun Rabbine yakınlığı marifeti kadardır. Ne kadar marifete sahipse, o kadar yakındır. Aynı şekilde kulun Rabbine uzaklığı da cehaleti nispetindedir. Ne kadar cahilse, o kadar uzaktır.

Nasıl küfür cehalet sebebiyle oluyorsa, Allah(c.c.)’ın mekrinden emin olmak ve rahmetinden ümit kesmek de cehalet sebebiyle oluşan büyük günahlardandır. Kul eğer Allah(c.c.)’ı bilse, bu marifeti ile ne azabından emin olacaktı, ne de rahmetinden ümit kesecekti. Bu günahlar ancak cehalet sebebiyle olur.

Bundan sonra gelen günahlar ise masiyette ısrar denen günahlardır. Bunlar Allah(c.c.)’ın Zât, sıfat ve fiilleri ile ilgili bid’atlerdir, bunların sınıflandırılması çoktur. Allah(c.c.)’ın emir ve yasakları ile şüphelileri arasında değişen günahlardır. Bunlar ya Kuran’da kesin olarak büyük günahlar olarak zikredilenlerdir. Yahut Kuran’da kesin olarak büyük günahlar diye geçmeyenlerdir. Veya kendilerinden şüphe edilenlerdir. Bunların arasındaki fark ise, cehalet ya da ilimlenme farklılıklarıdır.

“Allah(c.c.)’dan en çok âlimler korkar”

2) İkinci kısımdaki günahlar:

Nefislerle ilgili günahlardır. Nefisler korunabilirse, Allah’ın bizden istediği şekilde hayatımız devam etmiş olur. Nefislerin korunması ile, zamanla marifet (Allah’ı bilmek) hasıl olur. Bu bakımdan insanlar için dünya hayatı, esas hayatı kazanma yeridir. Hayatımız bunun için çok önemlidir. Hayatımızı korumak ta bu sebepten çok büyük önem taşır. Zira yaşayacağız ve yaşamamız ile Yaradan’ımızı bileceğiz. En büyük günah olarak bildiğimiz küfür, yaşamımızın maksadını yok ettiği için en büyük günahtır. Maksadımız olan ulaşmak istediğimiz Zât ile aramıza belki de kaldırılamayacak perdeler koyduğu için en büyük günahtır. İşte ondan sonra gelen adam öldürmek de, maksata vesile olan hayatı yok ettiği için büyük günahtır. Bu günahta, öldürülenin maksata ulaşmasına mani olmak var olduğu gibi, bu hayata engel olanın da Allah(c.c.)’dan iyice uzaklaşmasına sebep olması vardır. Aynı şekilde bir insanı maksata ulaşmaktan alı koyacak şekilde bir uzvundan mahrum etmek de büyük günahlardandır. Dövmek de büyük günahlardan olup, Yaradan’ın değer verip, yücelttiği insana hakaret manasındadır. Ve dövmek ile, insan iç âleminde hasıl olan sıkıntılar ve baskılar ile, kalbinde Yaradan’ına  yönelecek kuvveti belki de bulamayacaktır. Bütün bunlara sebep olan günahlar, büyük günahlardandır.

Zina ve livata da daha sonra gelen büyük günahlardandır. Zinada vücudun ve hayatın kaybı olmasa bile, nesebin bozulmasına yol açma vardır. Ayrıca bu günaha bulaşan kişiler de, ya lâyık olamadığını düşünerek ya da nasılsa günaha batmışım diye düşünerek, Allah(c.c.)’ın ilmi ile ilimlenmeye kendilerinde had bulamayabilirler. Zinadan haberi olan diğer insanları da dilleri ile günaha sokmaya sebep olma durumu da vardır. Livataya gelince, yaygınlaşması ile neslin tükenmesine sebebiyet verir. Yaygınlaşmasa bile, buna bulaşana Allah(c.c.)’ın azabından emin olma duygusunu verir ki, bu başlı başına büyük günahtır.

3) Üçüncü kısımdaki günahlar:

Madde ile olan günahlar. Madde  halkın geçimi için lâzım olduğundan, korunması ve yerinde kullanılması gerekir. Bu günahlar diğer yukarıdakilerden şöyle bir fark arz eder: Can kaybında canı geri getirmek mümkün değildir. Ama para ile olan günahlar eğer iade edilip, yerine koyulabiliyorsa daha az bir günah ifade eder. Ama geri alınamayan malı, parayı zimmetine haksız yere geçirmek, büyük günahlardandır.

Hırsızlık: Hırsız, hırsız olan bulunamayınca malın hak etmeyen sahibi olmuş olur. Büyük günahlardandır.

Yetim malı yemek: Bu genelde kimsenin haberi olmadan, yetimin velisi tarafından yenir. Yetim olan küçük olduğu için hakkını koruyamaz, böylece gizli kalır, büyük günahlardan olur. Zor kullanarak gasp etmek böyle  değildir. Gasp gizli kalmaz, etraftan bilinir. Emanete hıyanet etmek de böyle değildir, emanet eden yani sahibi vardır ve hakkını arayabilir.

Yalan şahitliğiile hakkın zayi olması söz konusudur. Haklar konusu kul haklarını ilgilendirdiği için önemlidir.

Yalan yere yemin ederek, inkâr yoluna sapış: Burada da hakların geri alınma ihtimali olmadığından, büyük günahlardandır.

Ribâ yemek: Ribâ,  şeriat ile yasaklanmış olduğu halde, karşısındaki adamın parasını, adamın rızası ile yemek demektir. Bazılarına göre büyük günahlardan sayılmamış ise de; yasak olduğu konusunda bütün şeraitler aynı görüşe sahip olduğu için, yasaklığı konusunda bütün âlimlerin muhalefet etmediği şeyler, büyük günahlardandır. Zira şeriat bunu son derecede men etmiş ve şiddetli azâb ile korkutmuştur. Ayrıca ümmetin içinde, kemalât derecesi yükseldikçe, bazısı için helâl olanlar dahi haram olmaya başlar. Hele şüpheli olanların haram olduğu apaçıktır.

İçki içmek: Aklı yok ettiği için ve zamanla alışkanlık yaparak daha yüksek miktarda alınmayı gerektirerek, hayata daha çok zarar verdiği için, bir tek damlasını içmek dahi yasaklanmıştır. Akıl, hayat için önemlidir. Zira aklın olmadığı hayatın da bir kıymeti yoktur. İçkinin bir damlasını su içinde içmek, necis bir şey içmek gibidir, büyük günahlardan değildir. Lâkin içki içmek büyük günahlardandır. İçkinin bir damlasını sade olarak içmek ise yasaklanmış olup, şüphelidir.