SABREDİLMESİ İCAP EDEN DURUMLARA GÖRE SABRIN ALDIĞI İSİMLER:
“Sıkıntıda, hastalıkta ve muharebenin kızıştığı zamanlarda sabr-ü metanet gösterenler, onlar sadık olanlardır ve onlar takvaya erenlerin ta kendileridir” Bakara/177
Allah-ü Tealâ, aşağıda maddelendireceğimiz bölümlerin hepsini bir araya toplayarak, hepsine sabır adını vermiştir.
1) Bedenin sabrı: Aşırı çalışma, dövülmek, hastalanmak gibi zorluklara tahammüldür. Bu ya kişinin kendi teşebbüsü ile olur veya dışardan gelene tahammüldür.
2) Nefsin heva ve arzularına sabır: Esas makbul olan sabırdır. Bu sabır:
– Mide ve ferc şehvetine karşı olursa İFFET denir.
– Bir felâkete karşı olursa doğrudan sabır denir.
– Zenginliğe karşı olursa, yani zenginliği hazmederse ZABT-I NEFS denir. (Aksi olan kibirlenmeye ve böbürlenmeye BATAR denir)
– Savaşta gösterilen metanete ise ŞECAAT denir. Zıddına korkaklık denir.
– Hiddetini yenmekte olursa HİLM, VAKAR, TEENNİ denir. Zıddına saldırganlık denir.
– İçinde bulunulan zamanın müsibetine karşı olursa GÖNÜL GENİŞLİĞİ denir. Aksi gönül darlığıdır.
– Görüp, duyulanı muhafaza etmeye sabır olursa, SIR TUTMAK denir.
– Geçim sıkıntısına olursa ZÜHD denir. Aksi hırstır.
Aza sabretmeye olursa KANAAT denir. Zıddı aşırı istektir.